Gastroezofagealna refluksna bolest

Brojni su znaci i simptomi koji ukazuju na GERB, a njihova težina nije uvek u skladu sa stepenom oštećenja sluzokože jednjaka, usta i disajnih puteva. Najčešći simptomi GERB-a, koji se nazivaju i tipičnima, su: gorušica i vraćanje sadržaja želuca u jednjak ili usnu duplju, što se stručno naziva regurgitacija. Gorušica je stanje koje karakteriše osećaj pečenja iza grudne kosti koji se širi na vrat, a najčešće se javlja nakon jela. Regurgitacija je iznenadno vraćanje male količine kiselog sadržaja želuca u usta.

Manje uobičajeni simptomi koji mogu biti uzrokovani gastroezofagealnom refluksnom bolešću uključuju astmu, promuklost, hronični kašalj, hronični laringitis, bol u grudima, oštećenje zuba, štucanje i prekomerno lučenje pljuvačke. Ovi simptomi se takođe nazivaju atipičnima jer ne ukazuju direktno na GERB.

Usled stalne iritacije sluzokože jednjaka kiselim sadržajem želuca mogu se razviti neke komplikacije u jednjaku, kao što su zapaljenje sluzokože jednjaka, razvoj čireva na sluzokoži, pojava suženja i promene u strukturi ćelija donjeg dela jednjaka, koji se naziva Baretov jednjak.

Najnepoželjnija komplikacija je promena strukture ćelija (Baretov jednjak) jer je transformacija takvih ćelija u maligne ćelije, a samim tim i razvoj maligne bolesti, 30 do 125 puta češća nego kod zdravih osoba sa nepromenjenom sluzokožom.

Cilj lečenja GERB-a je prvenstveno lečenje i sprečavanje razvoja promena na sluzokoži jednjaka, usta i disajnih puteva, kao i komplikacija ove bolesti. S obzirom da većina pacijenata ima blaži oblik ove bolesti i nema teža oštećenja ovih sistema, osnovni cilj lečenja GERB-a je da se pacijent oslobodi simptoma koji narušavaju kvalitet života i da se spreči ponovna pojava simptoma.

Danas se za lečenje GERB-a koristi nekoliko grupa lekova: antacidi koji neutrališu dejstvo kiseline, inhibitori lučenja kiseline kao što su H2 antagonisti, inhibitori protonske pumpe i prokinetici koji ubrzavaju pražnjenje jednjaka i želuca. Najefikasniji i najčešće korišćeni su inhibitori protonske pumpe. Ovi lekovi ne smanjuju refluks želudačnog sadržaja u jednjak, ali smanjuju kiselost ovog sadržaja i na taj način smanjuju nadražujuće dejstvo kiselog sadržaja.

Inhibitori protonske pumpe (IPP) su veoma efikasni u lečenju GERB-a i dobro se podnose. Lečenje IPP-ima se sprovodi najmanje dva meseca. U slučaju ponovne pojave simptoma nakon prekida terapije sa IPP, preporučuje se upotreba ovih lekova na jedan od sledeća dva načina:

Jedan od načina je da se kontinuirano uzima najniža doza koja eliminiše simptome tokom nekoliko godina. Drugi način je da ga uzimate s prekidima tokom određenog vremenskog perioda nakon pojave simptoma. Izbor jedne od ove dve dugoročne opcije lečenja GERB-a treba prepustiti lekaru.